Afgelopen november werd ik dertig. Een paar dagen later lag er een envelop van het bevolkingsonderzoek op mijn mat: happy birthday! Het was tijd voor mijn uitstrijkje.
Mijn Amerikaanse vriend was lichtelijk gechoqueerd dat Nederlandse vrouwen pas zo laat een uitstrijkje laten maken. In de VS is het normaal dat je vanaf je puberteit naar de gynaecoloog gaat. Ik had zelfs nog nooit een vaginaal onderzoek gehad. Daarom zag ik er ook best wel tegenop. Het leek me ongemakkelijk en vervelend. En zo gingen er een paar maanden voorbij. Ik wilde wel gaan, maar er was altijd wel een reden om het uit te stellen.
Laatst las ik een blog van Ginny Ranu. Daarin schrijft ze over het uitstrijkje en haar ervaringen. Ze legde precies uit hoe het onderzoek er aan toe gaat en hoe ze het vond. Dat gaf mij het extra zetje dat ik nodig had. En dus maakte ik direct na mijn laatste menstruatie een afspraak bij de doktersassistent.
De afspraak
Ik was van te voren erg nerveus. Mijn vriend was mee en wachtte in de wachtkamer. Na het onderzoek zouden we ergens een taartje eten; dat maakte het wel wat gezelliger ;). De doktersassistent was ontzettend lief en ontspannen. Ze begreep mijn zenuwen en legde stap voor stap uit wat er ging gebeuren. Na een kort gesprekje werd ik voorgesteld aan het speculum: de beruchte eendenbek. Het lijkt een beetje op een middeleeuws martelwerktuig, maar veroorzaakt gelukkig geen pijn.
Omdat ik nogal nerveus was, ging het inbrengen van het speculum wel wat lastiger. Maar door rustig te ademen en te ontspannen lukte het na twee pogingen. Mijn baarmoeder bleek wat naar rechts gekanteld te zijn en dus moest de eendenbek nog gedraaid worden, wat wel wat pijnlijker was. Maar van het schrapen van de cellen (met een soort borsteltje) voelde ik dus helemaal niets. Met dit borsteltje wordt er baarmoederslijmvlies weggenomen. Deze cellen worden onderzocht op HPV (het humaan papillomavirus).
Waarom het uitstrijkje?
Met het uitstrijkje kan er in een vroeg stadium baarmoederhalskanker gevonden worden. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een langdurige besmetting met HPV. In principe ruimt je lichaam dit virus zelf op. Maar als dit niet gebeurt, kunnen de cellen in de baarmoederhals veranderen. Deze afwijkende cellen kunnen veranderen in een voorstadium van baarmoederhalskanker.
Met het uitstrijkje worden er cellen uit de baarmoederhals gehaald en onderzocht. Binnen vier weken krijg je een brief met de uitslag. Er zijn verschillende uitslagen:
- Geen HPV: Je hebt dan geen verhoogd risico op baarmoederhalskanker. Er is geen verder onderzoek nodig. Je kunt wel weer meedoen met het volgende bevolkingsonderzoek.
- Wel HPV, geen afwijkende cellen: Je krijgt na zes maanden weer een uitnodiging voor een uitstrijkje om te controleren of je nog steeds geen afwijkende cellen hebt.
- HPV en afwijkende cellen: Er is verder onderzoek bij de gynaecoloog nodig. De gynaecoloog onderzoekt dan of er een behandeling nodig is.
- Niet te beoordelen: Er is een nieuw uitstrijkje nodig en je moet opnieuw een afspraak maken.
Wel of niet gaan?
Als je net bevallen bent of zwanger bent, kun je niet meedoen. En er zijn ook medische redenen waardoor je geen uitstrijkje kunt doen (overleg bij twijfel altijd even met je huisarts). Ik zou zelf (als het kan) gaan, omdat vrouwen die meedoen aan het onderzoek minder kans hebben op baarmoederhalskanker.
Plan je afspraak als je niet ongesteld bent. Ben je zenuwachtig? Geef dat aan en vertel het de doktersassistent. Het is begrijpelijk en het aangeven maakt het onderzoek veel gemakkelijker. Vraag of iemand met je mee wil gaan als je dat fijn vindt. Ik vond het zelf dus heel fijn dat mijn vriend in de wachtkamer zat. Wat verder helpt is om van te voren naar de wc te gaan. Een lege maag en darm maken het onderzoek gemakkelijker.
En dan als laatste nog een belangrijk punt: Als je problemen hebt rondom seksualiteit die het onderzoek lastig maken of je hebt een nare seksuele ervaring gehad en ziet er daardoor tegenop; dat is heel begrijpelijk! Het onderzoek kan dan extra spannend of vervelend zijn. Je kunt dit bespreken met je huisarts als je dat prettig vindt. Het onderzoek is niet verplicht en je kunt met de arts bespreken of je wel of niet mee wilt doen.
Ik ken een heleboel vrouwen die het onderzoek no big deal vinden. Maar ook vrouwen die er onwijs tegenop zien. En dat is helemaal oké.
Comentários