Daten en zelfontplooiing

We daten veel. Vooral mensen in een grote stad settelen later in hun leven en houden hun opties graag open.

Een studie in de Verenigde Staten onderzocht de hook-up culture en de behoefte aan casual daten onder jonge studenten. Ze vroegen de deelnemers waarom ze geen relatie hadden (of wilden). De meeste van hen antwoordde dat ze daar nog niet klaar voor waren. ‘Ik ben nog geen volgroeid persoon,’ zei een jongen. ‘Ik heb tijd nodig om de juiste man te worden voor mijn toekomstige vrouw’. Hij moest zichzelf – en het leven – eerst ontdekken.

We worden individualistischer. We hebben ruimte nodig voor zelfontplooiing en persoonlijke groei. We ontdekken het leven door onze studie, ons werk, het uitgaansleven, reizen en (seksuele) relaties. Het is alsof we bepaalde ervaringen af moeten vinken voordat we klaar zijn voor een leven met commitment. Tot die tijd willen we ongebonden en onthecht zijn.

In een periode dat ik veel aan het daten was, merkte ik dat ongebonden en onthecht zijn als een prestatie voelde: iets om na te streven. Ik sprak met mensen af die hard hun best deden niet teveel interesse te tonen. Een ietwat afstandelijke houding leek een gezonde aanpak: weinig verwachtingen hebben. Maar het voelde soms ook laf. Waar waren we bang voor? Het voelde als een strategie om niet gekwetst te worden. En soms ook als een (machts)spel: Wie kan doen alsof hij het meest onverschillig is.

Soms duurden die relaties maanden. We spraken af, deden leuke dingen, hadden interessante gesprekken en goede seks. Maar er bleef ook een zekere afstand. We voelden allebei dat het elk moment over kon zijn. Geen toewijding. Geen verwachtingen.

Misschien vond ik de mannen niet leuk genoeg. Misschien wist ik ergens dat het nergens naartoe zou gaan en wilde ik zo lang mogelijk genieten van de leuke aspecten. Maar soms vroeg ik me ook af of het kwam door mijn houding. Het idee dat ik nog niet klaar was voor toewijding. Bang om een bepaald soort vrijheid kwijt te raken. Ik wilde niet settelen en een deel van mezelf verliezen.

Vrijheid vs. toewijding

Denken we dat we een stuk van onze vrijheid kwijtraken als we toegewijd zijn aan een ander? Als het om vriendschap gaat denken we daar niet zo over. Een nieuwe vriendschap aangaan voelt minder benauwend dan het aangaan van een romantische relatie. Een relatie lijkt vaak plaats te maken voor een ‘nieuw’ leven. Settelen, het rustiger aan doen, samen iets opbouwen.

Het doet me denken aan de woorden van de jongen uit de Amerikaanse studie: ‘Ik heb tijd nodig om de juiste man te zijn voor mijn toekomstige vrouw.’ Hij ziet zelfontplooiing als een manier om een goede partner te worden. Je moet eerst bepaalde ervaringen doormaken voordat je geschikt zou zijn voor een relatie.

Zelfontplooiing is natuurlijk niet alleen mogelijk als je single bent. Toch lijkt het idee te bestaan dat je afscheid moet nemen van een deel van je identiteit: your single self.

Gek eigenlijk. We zouden nog steeds een individu moeten blijven, ook als we een koppel zijn. Toewijding hoeft niet te betekenen dat je alle zelfontplooiing en vrijheid overboord gooit. Het kan juist voor een nieuw soort ontdekken zorgen: meer zelfreflectie, kwetsbaarheid en het leren van communicatie skills. Een relatie brengt je op nieuwe plekken, zorgt dat je uit je comfortzone komt en leert je compromissen te sluiten en tegelijkertijd je grenzen te bewaren.

Toewijding is eigenlijk een stuk spannender én een stuk minder eng dan ik had verwacht.